حدیث گریه و اشک

امام حسین علیه السلام:

اَلبُکاءُ مِن خَشیةِ اللهِ نَجآةٌ مِنَ النّارِ؛

گریه از ترس خدا سبب نجات از آتش جهنّم است.

(حیات امام حسین، ج 1، ص 183)

---

پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله:

بُکاءُ الْمُؤمِنِ مِنْ قَلْبِهِ وَ بُکاءُ الْمُنافِقِ مِنْ هامَّتِهِ؛

گریه مؤمن از (درون) دل اوست و گریه منافق از (ظاهر و) سرش.

(الجامع الصغیر، ح 3156)

---

امام هادى علیه السلام:

[اَلْمُؤْمِنُ] یُحْسِنُ وَیَبْکی کَما أَنَّ الْمُنافِقُ یُسیى‏ءُ وَ یَضْحَکُ؛

مؤمن خوبى مى‏کند و مى‏گرید، ولى منافق بدى مى‏کند و مى‏خندد.

(مکارم الأخلاق، ص389)

---

پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله:

البکاء من الرّحمة و الصّراخ من الشّیطان.

گریه از رحمت است و فریاد از شیطانست.

(نهج الفصاحه، ح1113)

---

پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :

طُوبى لِصُورةٍ نَظَرَ اللّه‏ُ إلَیها تَبکی على ذَنبٍ مِن خَشیَةِ اللّه عز و جل ، لَم یَطّلِعْ على ذلکَ الذَّنْبِ غَیْرُهُ؛

خوشا چهره اى که خداوند به آن مى‏نگرد در حالى که از ترس خدا بر گناهى که کرده مى‏گرید و جز او کسى از آن گناه آگاه نیست .

(بحار الأنوار،ج 93،ص 331،ح 15- منتخب میزان الحکمة، ص78)

---

پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم:

فی خُطبه الوَداعِ: ومَن ذَرَفَتْ عَیناهُ مِن خَشیةِ اللّه کانَ لَه بکلِّ قَطرةٍ مِن دُموعِهِ مِثلُ جَبَلِ اُحُدٍ یکونُ فی میزانِهِ مِن الأجْرِ .

- در خطبه حجة الوداع- : هر کس چشمانش از ترس خدا اشک ریزد براى هر قطره اشک او به اندازه کوه احد در ترازوى اعمالش پاداش نهند .

(بحار الأنوار،ج93، ص334،ح 25 - منتخب میزان الحکمة، ص78)
 

---

پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم:

سَبعةٌ فی ظِلِّ عَرشِ اللّه عز و جل یومَ لا ظِلَّ إلاّ ظلُّهُ ... ورجُلٌ ذَکرَ اللّه‏َ عز و جل خالیا ففاضَتْ عَیناهُ مِن خَشیةِ اللّه؛

در آن روز که سایه‏اى جز سایه عرش خدا نیست هفت تن در سایه عرش اویند : ... ومردى که در خلوت یاد خداوند عز و جل کند و از ترس خدا اشک از دیدگانش سرازیر شود .

(بحار الأنوار،ج 84،ص 2،ح 71 - منتخب میزان الحکمة، ص78)

---

امام على علیه السلام:

البُکاءُ مِن خَشیَةِ اللّه مِفتاحُ الرَّحمةِ؛

گریستن از ترس خدا کلید رحمت است.

(غرر الحکم،ح 2051 - منتخب میزان الحکمة، ص78)

---

امام باقر علیه السلام:

کانَ‏فیما ناجى بهِ اللّه‏ُ موسى علیه‏السلام على الطُّورِ أن: یا موسى ، أبلِغْ قَومَکَ أ نّهُ ما یَتَقَرَّبُ إلَیَّ المُتَقرِّبونَ بمِثلِ البُکاءِ مِن خَشیَتی ، وما تَعَبَّدَ لی المُتَعبِّدونَ بمِثلِ الوَرَعِ مِن مَحارِمی ، ولا تَزَیَّنَ لی المُتَزیِّنونَ بمِثلِ الزُّهدِ فی الدنیا عمّا بهِمُ الغِنى عَنهُ . فقالَ موسى علیه‏السلام : یا أکرَمَ الأکرَمینَ ، فماذا أثَبتَهُم على ذلکَ ؟ فقالَ : یا موسى ، أمّا المُتَقرِّبُونَ إلیَّ بالبُکاءِ مِن‏خَشیَتی فَهُم فی الرَّفیقِ الأعلى لا یَشرَکُهُم فیهِ أحَدٌ؛

از نجواهاى خداوند متعال با موسى علیه‏السلام در کوه طور این بود : اى موسى ! به قوم خود برسان که تقرّب جویان ، با چیزى مانند گریستن از ترس من ، به من نزدیک نشدند و متعبدان به چیزى مانند پرهیز از حرامهاى من مرا عبادت نکردند و آراستگان ، به چیزى مانند بى‏اعتنایى به چیزهایى از دنیا که بدان نیاز ندارند ، خویشتن را نیاراستند .
موسى عرض کرد: اى گرامیترین گرامیان! چه چیز آنان را در این راه ، استوار و ثابت قدم گرداند ؟ فرمود : اى موسى ! امّا آنان که با گریستن از ترس من جویاى تقرّب به من هستند ، در اعلى علیّین‏اند و هیچ کس در این (مرتبه) با آنان شریک نیست .

(ثواب الأعمال، ج1، ص 205 - منتخب میزان الحکمة،ص 464)

 

---

امام على علیه السلام:

بُکاءُ العُیونِ وخَشْیَةُ القلوبِ مِن رَحْمَةِ اللّه تعالى ذِکرُهُ ، فإذا وَجَدتُموها فاغتَنِموا الدُّعاءَ؛

گریه چشمها و ترس دلها نشانه رحمت خداى بلندنام است . هرگاه این دو را در خود یافتید دعا کردن را غنیمت شمرید .

(مکارم الأخلاق،ج 2، ص 96، ح 10 - منتخب میزان الحکمة، ص78)

---

امام سجّاد علیه السلام:

ما مِن قَطرةٍ أحَبَّ إلى اللّه عز و جل مِن قَطْرَتَینِ : قَطرةُ دَمٍ فی سبیلِ اللّه ، وقَطرةُ دَمعَةٍ فی سَوادِ اللّیلِ ، لا یُریدُ بها عبدٌ إلاّ اللّه‏َ عز و جل؛

هیچ قطره‏اى نزد خدا محبوبتر از این دو قطره نیست : قطره خونى که در راه خدا ریخته شود و قطره اشکى که براى خدا در دل شب فرو افتد .

(بحار الأنوار، ج 69، ص 378، ح31 - منتخب میزان الحکمة، ص 78)

---

امام صادق علیه‏السلام :

ما مِن شیءٍ إلاّ ولَهُ کَیْلٌ أو وَزنٌ إلاّ الدُّموعَ ، فإنّ القَطرةَ مِنها تُطْفِئُ بِحارا مِن نارٍ ، وإذا اغْرَوْرَقَتِ العَینُ بمائها لَم یَرْهَقْ وَجهَهُ قَتَرٌ ولا ذِلَّةٌ ، فإذا فاضَتْ حَرَّمَهُ اللّه‏ُ على النّارِ ، ولَو أنّ باکیا بکى فی اُمَّةٍ لَرُحِموا؛

هر چیزى پیمانه و وزنى دارد مگر اشکها؛ زیرا قطره‏اى اشک دریاهایى از آتش را فرو مى‏نشاند . و هرگاه چشم در اشک خود غرق شود ، گَرد هیچ فقر و ذلّتى بر چهره آن ننشیند . و هرگاه اشکها سرازیر شود خداوند آن چهره را بر آتش حرام گرداند . و اگر گرینده‏اى در میان امتى بگرید همه آن امّت مشمول رحمت مى‏شوند .

(بحار الأنوار، ج 93، ص 331، ح 14 - منتخب میزان الحکمة، ص 78)

---

پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم:

مِن عَلاماتِ الشَّقاءِ جُمودُ العَینِ؛

از نشانه‏هاى شقاوت و بدبختى خشکیدگى چشم است .

(بحار الأنوار، ج 70، ص 52، ح 11 - منتخب میزان الحکمة، ص 78)
 

---

امام على علیه السلام:

العُبودیَّهُ خَمسَهُ أشیاءَ : خَلاءُ البَطنِ ، وَ قِراءةُ القرآنِ، وقِیامُ اللَّیلِ ، والتَّضَرُّعُ عِندَ الصُّبحِ ، والبُکاءُ مِن خَشیَةِ اللّه؛

بندگى در پنج چیز اســت : اندرون از طعام تهى داشتن ، قرآن خواندن ، شب را به عبادت گذراندن و هنگام صبح زارى کردن (به درگاه خداوند) و گریستن از ترس خدا .

(مستدرک الوسائل، ج 11، ص 244، ح 12875 - منتخب میزان الحکمة، ص 354)

---

امام على علیه السلام:

ما جَفَّتِ الدُّموعُ إلاّ لقَسوةِ القلوبِ ، وما قَسَتِ القلوبُ إلاّ لِکَثْرةِ الذُّنوبِ؛

چشمها نخشکید مگر بر اثر سخت دلى و دلها سخت نشد مگر به سبب گناه زیاد.

(بحار الأنوار، ج 73، ص 354، ح 60 - منتخب میزان الحکمة، ص 78)

---

امام صادق علیه السلام:

طَلَبتُ نُورَ القَلبِ فوَجَدتُهُ فی التَّفَکُّرِ والبُکاءِ ، وطَلَبتُ الجَوازَ علَى الصِّراطِ فوَجَدتُهُ فی الصَّدَقَةِ ، وطَلَبتُ نُورَ الوَجهِ فوَجَدتُهُ فی صَلاةِ اللَّیلِ؛

روشنایى دل را جوییدم و آن را در اندیشیدن و گریستن یافتم و گذر از صراط را جوییدم و آن را در صدقه دادن یافتم و نورانیّت چهره را جوییدم و آن را در نماز شب یافتم .

(مستدرک الوسائل، ج 12، ص 173، ص 13810 - منتخب میزان الحکمة، ص 572)

اللهم صل علی محمد و ال محمد و عجل فرجهم